Veelgestelde vragen en antwoorden over btw-heffing bij particulieren die zonnepanelen aanschaffen

De termijn waarbinnen verzocht moet worden om een uitnodiging tot het doen van aangifte omzetbelasting is verwerkt in dit document. De vragen over de gevolgen van het arrest van de Hoge Raad van 15 december 2017 (ECLI:NL:HR:2017:3127) zijn verwijderd omdat ze achterhaald zijn.

1) Wanneer is sprake van een vergoeding?
Van een vergoeding is sprake als u van uw energiebedrijf een bedrag betaald krijgt voor de door u (via uw zonnepanelen) aan uw energiebedrijf geleverde stroom. In de praktijk wordt vaak de zogenoemde ‘saldering’ toegepast. Deze saldering houdt in dat voor de betaling de door u geleverde stroom wordt verrekend met de stroom die uw energiebedrijf aan u levert. Ook in dat geval ontvangt u een vergoeding voor de door u geleverde stroom. Het maakt dus geen verschil of u een zogenoemde ‘slimme’ meter heeft of een analoge (= terugdraai) meter.

2) Kan ik er ook voor kiezen om geen ondernemer te worden?
U kunt niet kiezen om al dan niet als ondernemer te worden aangemerkt. U bent ondernemer als u regelmatig en tegen vergoeding door middel van uw zonnepanelen stroom levert aan uw energiebedrijf (in BTW-termen: u verricht hiermee belaste prestaties). U zult zeer waarschijnlijk wel onder de zogenoemde kleineondernemersregeling vallen.

3) Wat is de kleineondernemersregeling?
De kleineondernemersregeling is een tegemoetkoming voor ondernemers die maar heel weinig BTW hoeven te voldoen. Zolang het per saldo te betalen BTW-bedrag per jaar € 1.345 of minder is, hoeft u dit bedrag niet aan de Belastingdienst te voldoen. Als u ondernemer bent voor de stroom die u aan uw energiebedrijf levert, dan moet u BTW berekenen over het bedrag van de vergoeding dat u hiervoor van uw energiebedrijf betaald krijgt. Ook moet u dan in de meeste gevallen BTW voldoen over de stroom die u via uw zonnepanelen opwekt en zélf verbruikt. De optelsom van deze BTW-bedragen is bij particuliere eigenaren in de regel minder dan € 1.345, waardoor dan geen BTW hoeft te worden voldaan over de opgewekte stroom.

4) Moet ik mij altijd bij de Belastingdienst melden als ondernemer?
U moet zich melden als ondernemer en verzoeken om uitreiking van een aangifte als u de BTW die drukt op de aanschaf en installatie van de zonnepanelen wilt terugvragen of als u over een kalenderjaar per saldo meer dan € 1.345 BTW verschuldigd bent ter zake van de opgewekte stroom. U krijgt dan een aangifte omzetbelasting uitgereikt waarin u het verzoek om teruggaaf en/of de voldoening van de verschuldigde BTW kunt aangeven.
Bij een verzoek om teruggaaf van de aanschaf-BTW, dient u in dezelfde aangifte de verschuldigde BTW over de opgewekte stroom aan te geven (zie ook vraag 8). De BTW op andere kosten dan die
van aanschaf en installatie van de zonnepanelen houdt naar de mening van de Belastingdienst geen verband met de btw-belaste leveringen aan het energiebedrijf en is in dat kader niet aftrekbaar.

5) Wat is de termijn voor het terugvragen van de BTW?
Om in aanmerking te kunnen komen voor BTW-teruggaaf moet u zich binnen zes maanden na afloop van het kalenderjaar waarin u de zonnepanelen heeft aangeschaft en de BTW aan u is gefactureerd, aanmelden en verzoeken om uitreiking van een aangifte. U doet dit door binnen deze termijn het formulier ‘Opgaaf zonnepaneelhouders’ (zie www.belastingdienst.nl) in te dienen bij de Belastingdienst. De inspecteur reikt u dan een aangifte uit voor het tijdvak van aanschaf van de zonnepanelen. In deze aangifte dient behalve het verzoek om teruggaaf van de aanschaf-BTW ook de verschuldigde BTW te worden aangeven (zie vraag 8). De inspecteur beslist op uw verzoek om teruggaaf bij een beschikking. Tegen deze beschikking kunt u binnen zes weken bezwaar maken.
Een later ingediend verzoek wordt als verzoek om ambtshalve teruggaaf in behandeling genomen (een eventuele teruggaaf is dan in beginsel nog steeds mogelijk). Ambtshalve teruggaaf is mogelijk tot vijf jaar na afloop van het jaar waarin het recht op teruggaaf is ontstaan. Tegen de beslissing van de inspecteur op een verzoek om ambtshalve teruggaaf kunt u geen bezwaar maken.

6) Welk deel van de BTW op de zonnepanelen krijg ik terug?
Dat hangt af van de situatie:

Situatie A: zonnepanelen die niet tegelijkertijd als dakbedekking dienen (niet-geïntegreerde zonnepanelen).
U heeft op uw woning zonnepanelen laten aanbrengen die niet tegelijkertijd dienen als dakbedekking (ze dienen dus alléén om stroom op te wekken3, het betreft dan niet-geïntegreerde zonnepanelen). U kunt dan het hele BTW-bedrag (voorbelasting) dat in rekening is gebracht voor de aanschaf en installatie van de zonnepanelen in aftrek brengen. U krijgt niet het volledige BTW-bedrag terug, u moet namelijk ook BTW voldoen over de stroom die u aan uw energiebedrijf levert en over de stroom die u opwekt en zelf gebruikt (zie ook vraag 8). Die BTW verlaagt het in aftrek te brengen BTW-bedrag in het tijdvak van de aanschaf.

Situatie B: zonnepanelen die tegelijkertijd als dakbedekking dienen (geïntegreerde zonnepanelen).
U heeft op uw woning zonnepanelen laten aanbrengen die tegelijkertijd de functie vervullen van dakbedekking (zogenoemde geïntegreerde zonnepanelen). U mag in dat geval slechts een deel van de BTW in aftrek brengen die voor de aanschaf en installatie van de zonnepanelen aan u in rekening is gebracht. U heeft in dit geval geen recht op aftrek van de BTW voor het privégebruik. In de wet is namelijk een aftrekbeperking opgenomen voor privégebruik voor uitgaven met betrekking tot onroerende zaken, zoals uw woning waartoe de dakbedekking behoort. Daar staat tegenover dat u ook geen BTW hoeft te voldoen over de door uzelf opgewekte en gebruikte stroom. Geïntegreerde zonnepanelen hebben naast de functie van het opwekken van stroom ook de functie van dakbedekking. Het gebruik voor die functie (dakbedekking) en het gebruik voor het opwekken van stroom die meteen privé wordt gebruikt, wordt voor de BTW aangemerkt als privégebruik. Alleen de opgewekte stroom die u aan uw energiebedrijf levert geldt als gebruik voor belaste prestaties. De BTW die drukt op de aanschaf en installatie mag voor dat deel als voorbelasting in aftrek worden gebracht (zie vraag 8).

7) Waarover ben ik BTW verschuldigd?
Als u ondernemer bent moet u BTW berekenen over de vergoeding die u ontvangt voor de stroom die u aan uw energiebedrijf levert. Als u niet-geïntegreerde zonnepanelen heeft bent u ook BTW verschuldigd over de stroom die u direct zélf verbruikt. U moet deze BTW berekenen over de zogenoemde marktprijs. De marktprijs is gelijk aan de prijs (inclusief energiebelasting, maar exclusief BTW) die u aan uw energiebedrijf moet betalen als u de zelf opgewekte stroom zou hebben ingekocht bij het energiebedrijf.
Als u geïntegreerde zonnepanelen heeft moet u alleen BTW berekenen over de vergoeding die u ontvangt voor de stroom die u aan uw energiebedrijf levert.

8) Hoe bereken ik als particuliere zonnepaneelhouder de (aftrek van) BTW in geval van aanschaf en installatie van zonnepanelen?

Situatie A: zonnepanelen die niet tegelijkertijd als dakbedekking dienen.
In de BTW-aangifte over het tijdvak van aanschaf van de zonnepanelen die aan u wordt uitgereikt nadat u zich heeft aangemeld bij de Belastingdienst, kunt u de voorbelasting in aftrek brengen en moet u de verschuldigde BTW over de opgewekte stroom vermelden. Het saldobedrag van die aangifte is het bedrag dat u terugvraagt. Om de verschuldigde BTW te kunnen vaststellen zou u precies moeten weten hoeveel stroom u over een bepaalde periode aan het energiebedrijf levert en hoeveel stroom u direct zelf verbruikt. Ook zou u dan BTW in rekening moeten brengen aan uw energiebedrijf. In de praktijk is dit meestal niet vast te stellen of uit te voeren. U kunt daarom de hierna genoemde forfaitaire bedragen hanteren die u als verschuldigde BTW op uw aangifte kunt vermelden. De forfaits verschillen naar gelang van het opwekvermogen van uw zonnepanelen. Als u gebruik maakt van deze forfaits brengt u geen BTW in rekening aan uw energiebedrijf.

Opwekvermogen in Wattpiek per jaar | Forfait
0 – 1000 | € 20
1001 – 2000 | € 40
2001 – 3000 | € 60
3001 – 4000 | € 80
4001 – 5000 | € 100
5001 – 6000 | € 120
6001 – 7000 | € 140
7001 – 8000 | € 160
8001 – 9000 | € 180
9001 – 10000 | € 200

Voorbeeld:
Voor de aanschaf en installatie van niet-geïntegreerde zonnepanelen heeft u een rekening ontvangen met daarop een BTW-bedrag van (bijvoorbeeld) € 800. De zonnepanelen zijn niet-geïntegreerd, u kunt daarom het hele BTW-bedrag als voorbelasting in aftrek brengen. De zonnepanelen hebben een capaciteit van 2.800 kWh.

Verschuldigde BTW: € 60,-
Voorbelasting € 800,-
Terug te ontvangen BTW € 740,-

Situatie B: zonnepanelen die tegelijkertijd als dakbedekking dienen.
Op uw BTW-aangifte moet u de verschuldigde BTW aangeven. Hierop mag u de voorbelasting in aftrek brengen. Het saldobedrag van die aangifte is het bedrag dat u terugvraagt. Ook voor deze zonnepanelen geldt dat u precies zou moeten weten hoeveel stroom u over een bepaalde periode aan het energiebedrijf levert en dat u hiervoor BTW in rekening zou moeten brengen. Ook hier geldt dat dit in de praktijk meestal niet is vast te stellen. U kunt daarom de hierna genoemde forfaitaire bedragen hanteren die u als verschuldigde BTW op uw aangifte kunt vermelden. De forfaits verschillen naar gelang van het opwekvermogen van uw zonnepanelen. Als u gebruik maakt van deze forfaits brengt u geen BTW in rekening aan uw energiebedrijf.

Opwekvermogen in Wattpiek per jaar | Forfait
0 – 1000 | € 5
1001 – 2000 | € 10
2001 – 3000 | € 20
3001 – 4000 | € 30
4001 – 5000 | € 40
5001 – 6000 | € 50
6001 – 7000 | € 60
7001 – 8000 | € 70
8001 – 9000 | € 80
9001 – 10000 | € 90

Voor de aftrek van de BTW op de aanschaf is van belang dat deze zonnepanelen naast de functie voor het opwekken van energie ook een functie als dakbedekking hebben. Voor dit laatste gebruik heeft u geen recht op aftrek (privégebruik). Dit gebruik wordt gesteld op 50%. Dat wil zeggen dat de voorbelasting voor 50% wordt toegerekend aan de functie van stroomopwekking. Daarvan wordt vervolgens 2/3 deel gebruikt voor met BTW belaste prestaties. Er wordt uitgegaan van 2/3 omdat uit ervaringscijfers blijkt dat zonnepanelen gemiddeld genomen voor 2/3 deel gebruikt worden voor het leveren van stroom aan het energiebedrijf en voor 1/3 deel voor direct privéverbruik van
stroom. Dit heeft tot gevolg dat u bij elkaar genomen 1/3 deel (2/3 x 50%) van de BTW die in rekening is gebracht voor de aanschaf en installatie als voorbelasting in aftrek kunt brengen.

Voorbeeld:
Voor de aanschaf en installatie van geïntegreerde zonnepanelen heeft u een rekening ontvangen met daarop een BTW-bedrag van (bijvoorbeeld) € 1.500. De zonnepanelen zijn geïntegreerd, u kunt daarom 1/3 van het BTW-bedrag als voorbelasting in aftrek brengen. De zonnepanelen hebben een capaciteit van 2.800 kWh.

Verschuldigde BTW: € 20,-
1/3 deel van de voorbelasting € 500,-
Terug te ontvangen BTW € 480,-

9) Wat moet ik doen voor de periode ná het tijdvak van aanschaf en installatie?
Bij toepassing van het forfait en de kleineondernemersregeling hoeft u per saldo geen BTW meer te betalen (als particuliere zonnepaneeleigenaar blijft u namelijk beneden de grens van € 1.345). De Belastingdienst zal daarom aan particuliere zonnepaneeleigenaren geen aangiftebiljetten meer uitreiken voor tijdvakken die liggen ná het tijdvak van aanschaf en installatie van de zonnepanelen.

10) Ben ik BTW verschuldigd over de subsidie die ik heb ontvangen?
U bent geen BTW verschuldigd over de subsidie die u ontvangt voor de aanschaf van zonnepanelen.

11) De zonnepanelen maken deel uit van een (huwelijks) goederengemeenschap, wie moet zich aanmelden als ondernemer voor de BTW?
In deze situatie zijn de eigenaren ondernemer voor de gezamenlijke exploitatie van de zonnepanelen, maar alleen degene op wiens naam de energienota is gesteld kan zich als ondernemer voor de BTW aanmelden.

12) Ik val onder de kleineondernemersregeling en heb geen uitnodiging tot het doen van aangiften meer gekregen voor tijdvakken ná het tijdvak van aanschaf. In 2019 schaf ik nog enkele zonnepanelen aan en ik wil de BTW hierop terugvragen. Kan ik hiervoor toch nog om een aangifte vragen?
Ja, dat kan. Particuliere zonnepaneelhouders moeten zich dan vóór 1 juli 2020 melden en verzoeken om een uitnodiging tot het doen van aangifte. Het verzoek om teruggaaf van de BTW en de voldoening van verschuldigde BTW over de opgewekte stroom kunnen dan op dezelfde manier als bij de eerste aanschaf in de uitgereikte aangifte worden aangegeven.

13) Wat moet ik doen wanneer ik andere activiteiten begin waarvoor ik BTW-plichtig word naast de exploitatie van de zonnepanelen waarvoor ik onder de kleineondernemersregeling val?
Indien u een tweede activiteit begint waarvoor u BTW-plichtig bent moet u zich melden bij de Belastingdienst. In dat geval moet opnieuw beoordeeld worden of u onder de kleineondernemersregeling valt voor het geheel van uw BTW-plichtige werkzaamheden